Vader en zoon Niesing samen ruim halve eeuw herder

Wie in de wijde regio ‘schaapherder’ zegt, denkt meteen aan ‘Niesing’. Die naam is onlosmakelijk verbonden aan de schaapskudde Epe-Heerde.

Ruim 50 jaar wordt de kudde nu begeleid door een Niesing. Teun Niesing was van 1965 tot 1996 herder, zijn zoon Lammert volgde hem op en is nu nog in functie.

De eerste herder die met de kudde op pad ging, was Heerdenaar Gerrit Jan Topfer, die in de weekenden en vakanties en bij ziekte werd vervangen door Wapenvelder Albert Jan Draaijer. In de lammertijd werkten beiden zelfs samen; de één ging met de kudde op pad, de ander bleef bij en in de kooi, bij de drachtige dieren, de moeders en hun lammetjes. Beiden waren in GSW-verband (sociale werkvoorziening) aangetrokken, waardoor de stichting maar 10% van hun loonkosten hoefde te betalen.

Dat er twee herders waren kwam vooral eind 1960 goed uit, omdat bij de schapen die Topfer thuis hield de zeer besmettelijke ziekte rotkreupel was uitgebroken en hij daarom niet bij de kudde op de Renderklippen mocht komen. Draaijer kon hem moeiteloos vervangen. Toen de Wapenvelder in 1963 met pensioen ging, stelde de stichting H.J. van Lohuizen aan.

In 1965 brak een geheel nieuwe periode aan. Topfer ging met pensioen en de stichting kon niet langer via de sociale werkvoorziening een herder krijgen en moest dus zelf een fulltime scheper in dienst nemen. Tot de sollicitanten behoorde Teun(is Bastiaan) Niesing uit Vorchten, een 27-jarige zoon van een boer uit Zwammerdam, die drie jaar in een melkfabriek in Heerde werkte, in Vorchten woonde en in zijn sollicitatiebrief schreef dat hij heel graag ‘in de vrije natuur’ wilde werken, helemaal ‘als dat gepaard gaat met de zorg voor vee’. Het bestuur besloot bij een paar sollicitanten thuis op bezoek te gaan en nodigde hen vervolgens uit om in een bestuursvergadering wat te vertellen en vragen te beantwoorden. In de notulen van die vergadering staat: ‘Op gestelde vragen zegt Niesink dat het buitenwerk hem erg aanlokt en dat hij meent wel tegen de stilte te kunnen’. En: ‘Na kort intern beraad wordt Niesink, staande de vergadering, als schaapherder aangenomen.’ Op 19 april 1965 begon hij.

Het bleek een gouden greep. Het bestuur was dolblij met hem, want hij deed zijn werk meer dan voortreffelijk. Burgemeester/voorzitter J.E.de Boer bijvoorbeeld blies in 1989 in een interview de loftrompet over hem: ‘Die man is één met de natuur en zijn schapen’ en: ‘De schapen en met name herder Teun Niesing zijn niet meer uit onze dorpsgemeenschap weg te denken’. Ook uit notulen van talrijke bestuursvergaderingen blijkt dat de uiterst aimabele Teun Niesing een lot de loterij was voor de stichting. Het is niet voor niets dat het standbeeld van de schaapherder in het centrum van Heerde op hem is geïnspireerd en hij een koninklijke onderscheiding heeft gekregen.

Hij was altijd van plan om tot zijn 80ste scheper te blijven, maar toen hij in 1996 de kans kreeg om op 59-jarige leeftijd met vervroegd pensioen te gaan, deed hij dat toch maar. De op 30 april 2015 overleden Teun Niesing leek onvervangbaar, maar zijn ideale opvolger werd dicht bij huis gevonden. Zijn zoon Lammert (30) diende zich aan als nieuwe scheper. Hij werkte in een slachterij, maar was dikwijls met zijn vader mee op pad gegaan en toen de gelegenheid zich aandiende om in de voetsporen van zijn vader te treden, besloot hij na ampele overwegingen die kans te grijpen. En met succes, want opnieuw heeft de stichting een perfecte herder, met net als zijn vader hart voor dieren en mensen. Niet voor niets kreeg hij in 2015 de Cittaslowprijs toegekend. In het juryrapport stond onder meer dat hij altijd bereid is om bezoekers over de heide en de omgeving te vertellen, een goede gastheer voor de vele toeristen is, het ambachtelijke vak van schaapherder combineert met een eigentijds manier van informeren via de sociale media, op alle fronten het behoud van de kudde promoot en zich sterk inzet voor de educatie over de kudde, de schaapskooi en de heide. Daar sluit het stichtingsbestuur zich van harte helemaal bij aan.

Op zijn vrije dagen wordt Lammert vervangen door Fred Mekelenkamp of zijn zoon Bastiaan, waarmee de derde generatie Niesing bij de kudde is betrokken