Op stap met Arie, Lammert en de kudde (2)
Arie Post, die zéér regelmatig op de Renderklippen zijn conditie op peil houdt, kon onlangs zijn geluk niet op. Net als begin dit jaar (zie hieronder in het nieuwsoverzicht) mocht hij een dagje met herder Lammert Niesing en de kudde op pad. En net als toen maakte hij daar weer een leuk, geďllustreerd verhaal van.
,,Als pensionaris ga ik dinsdag 21 december vroeg uit de veren, want ik mag bij wijze van hoge uitzondering mee met schaapherder Lammert Niesing (55) van de schaapskudde Epe-Heerde. Na een fietstochtje van 30 minuten op deze koude morgen arriveer ik om 8.00 uur gelijktijdig met hem bij de schaapskooi. Voordat we in ’t Spiekertje aan de koffie kunnen, worden eerst de 12 hooiruiven met 24 voerbakken gevuld met snoeimais. “We voeren weer bij.”
Vervolgens worden de schaapshonden Daisy en Lad uit hun verblijfplaats gehaald. Ze zijn dolenthousiast als ze Lammert zien. Tim is in Marle gebleven, vertelt Lammert. ‘Goedemorgen Lammert, ben je alweer aan het werk?’ Op dit tijdstip lopen al diverse mensen in het donker op de Renderklippen. Ruim voor 9 uur worden de schapen uit de beveiligde wei gehaald en rennen ze als ‘gekken’ naar de schaapskooi; naar de snijmais.
De volgende handeling die Lammert routineus uitvoert is het voeren van de geiten en het openzetten van de deur van het geitenhok naar de wei. “Er zijn zeven geiten waaronder een bok en een bikkel.” “Een bikkel?”, vraag ik. “Ja, dat is een gecastreerde bok. De geiten zijn er ook voor alle mensen die hier rondlopen.”
Het Veluws heideschaapNa de koffie gaan we de hei op met het Veluws heideschaap. Een sober ras, opvallend groot, lang, hoog op de dunne poten en streekgebonden. “Ik ben zes dagen met de schapen op de hei en om de zondag. Het zijn er nog 150 waaronder 12 Drentse heideschapen. In Nederland en met name op de Veluwe zijn nog hooguit 1500 Veluwse heideschapen. Ik heb twee vervangers die ook in dienst zijn van Stichting Schaapskooi Epe-Heerde. Dat zijn mijn zoon Bastiaan en Fred Mekelenkamp. Ook is er een pool met acht vrijwilligers die hier vele klussen doen. En daarnaast zijn er nog 15 mensen die bij activiteiten ingeschakeld kunnen worden.”
-----------------------------------------------------------------
Drents heideschaapHet Drents heideschaap behoort tot de oerrassen van Europa en is het oudste schapenras van het vaste land van West-Europa. Het kan gekarakteriseerd worden als een relatief klein schaap met een schofthoogte rond de 60 cm, met een veelkleurige harige vacht en een lange staart. De vacht van het Drents heideschaap is vaak een mengelmoes van grauwwitte tinten, variërend van wit tot zwart aan kop en poten. Het schaap is gehoornd. Er zijn bijna 4500 ooien.-------------------------------------------------------------------
Lammert ziet de verschillenWe zijn getuige van een weergaloze zonsopkomst en sukkelen langzaam over de prachtige zonovergoten, met rijp gedrapeerde heidevlakte. Het is gezellig druk op de hei. Schaapherder Niesing wordt meermalen aangesproken door wandelaars die deze mooie dag eropuit zijn. “Deze dag is weer een cadeautje, Lammert. Het is hier schitterend.” Ze komen uit diverse omringende plaatsen; zelfs uit Hengelo (Ov) en Amsterdam. Voor mij is een heideschaap een heideschaap. Maar Lammert ziet de verschillen, al hebben ze geen naam. Met uitzondering van Pientje, want Pientje is verstoten door moederschaap en met de fles grootgebracht door een stagiair.
Schapen en wandelaars genietenWe gaan richting het Pluizenmeer. Lammert laat mij het graf zien van Cornelis Buys Ballot. Hij was de zoon van de oprichter van het KNMI op 31 januari 1854 door professor C.H.D. Buys Ballot (1817-1890). Cornelis Sebastiaan Buys Ballot zelf was landheer van De Dellen van 1890 tot 1928.
De schapen genieten intussen van het begrazen van de heide op deze prachtige dag. Je ziet het gewoon aan de attitude van ze; ze zijn lekker ontspannen en worden niet lastiggevallen door loslopende honden. De schapen zijn drachtig en midden januari worden de eerste lammeren verwacht.
Onderwijl laat Lammert mij een dode tak met ijshaar zien. IJshaar ontstaat doordat vocht in het hout er door de vorst uitgedrukt wordt. Het is een zeldzaam natuurlijk verschijnsel en de luchttemperatuur moet even onder het vriespunt liggen. Wandelaars blijven ons aanspreken en zijn erg enthousiast. “Is het nou lekker weer of is het nou lekker weer!” Mooi toch, zo’n uitspraak en Lammert neemt er de tijd voor.
Onze lunch- en tevens sanitaire stop is bij het Pluizenmeer. Dit meertje werd vroeger gebruikt om schaapjes in te wassen als zij over het heidegebied kuierden.
De beveiligde weiOm 15.00 uur zijn wij bij de beveiligde wei. Het is de laatste avond dat de schapen in de buitenlucht, ver weg van de schaapskooi, de komende winterperiode buiten blijven. Gelukkig maar, best wel eng met de wolf in de buurt. In ras tempo gaan we lopend terug naar ’t Spiekertje en we nemen om 16.00 uur nog een beker koffie met een chocoprince. Ik neem afscheid van Lammert Niesing; een bevlogen schaapherder. Mijn stappenteller geeft 11.000 aan.
---------------------------------------------------------------
De RenderklippenDe Renderklippen is een natuurgebied dat bestaat uit met heide (struik-, dop- en kraaiheide) begroeide stuwduinen van 223 hectare. Deze zijn ontstaan na de laatste ijstijd ca. 17.000 jaar geleden. Het gebied kent veel hoogteverschil. Door de ligging is het een van de plekken in Nederland waar het ’s nachts nog echt donker wordt. De Renderklippen maakt deel uit van het Noord-Veluwse stuwwallencomplex met een aantal heuvels tot een hoogte van 25 tot 30 meter. Het ontstaan wordt geschat op 160.000 jaar geleden.
